Икки карданли “Жигули”, автобус-пикап, занжирли ўт ўчириш машинаси ва бошқалар

СМД қисқартмаси қандай маъно англатишини биласизми? ВАЗ-2105 қандай хусусияти билан ажралиб турган?

Икки кишилик купе

Одамнинг икки юзи бўлса айблаш мумкин, аммо машинаники узрли. Машҳур “Эмка” турли қиёфаларда гавдаланган, жумладан, икки ўриндиқли купе версияси ҳам мавжуд. 1937 йилда ягона нусхада тайёрланган ГАЗ-М2 автомобилига Ford V8 двигатели ўрнатилган. Заводнинг спортчилар жамоаси унда ўтириб мусобақаларда иштирок этган, синов ўтказган.

Икки ғилдиракли шатакчи

Ўтган асрнинг эллигинчи йилларида халқ хўжалигига манёврчан машина керак бўлганда Минск машинасозлари ягона етакчи кўприкли МАЗ 529 техникасини ясаган. Скрепер, тупроқташир, ғалтакмола тиркалганда МАЗ 529 улама машина қиёфасига кирарди. Бурилаётганда эса худди синиб кетаётгандек тасаввур уйғотарди. Машина тиркамасиз бурилиши учун олдига вақтинча ғалтак ўрнатилган, бу унинг учинчи ғилдираги эди. Кейинроқ мазкур техникани ишлаб чиқариш МоАЗ заводига берилган.

Ўроқ, болға ва СМД

СМД аббревиатурасини бир қарашдаёқ изоҳлаб бўлмайди. Унда ССРИдаги энг кўҳна машинасозлик заводларидан Харков моторсозлик заводининг “Ўроқ ва болға” номи яширин. Д ҳарфи эса завод чиқарган маҳсулот билан боғлиқ. Завод трактор, ўзиюрар комбайн ва бошқа техникалар учун дизель моторлари ишлаб чиқарган. Демак аббревиатурани “Серп-Молот-Дизель” деб шарҳлашимиз мумкин. Ҳозир бу ном ҳам, заводнинг ўзи ҳам йўқ.

Ўт ўчириш машинаси… занжирда

МТ-ЛБу-ГПМ 10 нима дегани? Келинг, бир бошдан шарҳлаймиз. МТ-ЛБ кўп қиррали транспортёр, енгил, зирҳланган (многоцелевой транспортер, легкий, бронированный). Сувда суза оладиган бу бронетранспортер 60-йиллар охирида ишлаб чиқарилган. Номидаги “у” ҳарфи корпусини узайтирилганини билдиради. ГПМ – занжирли ўт ўчирувчи машина (гусеничная пожарная машина). Бунга ўхшаш техника ҳозир ҳам ўрмон ва нефть ёнғинларини ўчиришда қўлланади. Бориш қийин жойларга у Ил 76 самолёти ёки вертолётларда етказилади.

Икки карданли “Жигули”

70-йилларнинг охирида дунёга келган ВАЗ‑2105 мутлақо тасодифан ёнғинга аралашиб қолди. Аниқроғи – салони ўзидан ўзи ёниб кетди. Сабабчи аввалги “Жигули”ларда бўлмаган …руль бошқарувининг кардан вали бўлиб чиқди. Ёнғин сабаби унинг тузилишида эмас эди. Ғўр уста руль колонкасининг пластмасса қопламасини олиб жойига тўғри қўймаган, электр симларининг изоляцияси яхши ўрнашмаган. Натижада кардан шарнири сим изоляциясини емириб юборган. Эрувчан сақлагич билан ҳимояланмаган симлар қисқа туташув келтириб чиқариб, ёнғинга сабабчи бўлган.

Автобус-пикап

Ёғоч-металл каркасли ГАЗ‑51 шассисидаги РАФ‑251 автобуси ўтган асрнинг ўрталарида Рига автобус фабрикасида ишлаб чиқарилган. Унинг базасида юк ва йўловчи ташишга мўлжалланган ғаройиб РАФ‑251Т пикапи ҳам ясалган. Автобус-пикап 14 йўловчи ва 800 кг юк оларди. Эҳтимолки, у ягона нусхада ясалган.