Баҳайбат шатакчилар бешлиги
Уларни ҳаммол машиналар деб аташимиз мумкин. Чунки энг оғир, энг катта ва энг хавфли юкларни миқ этмасдан ташийди. “Ҳаммол”ларни йўлда учратиб қолишингиз эҳтимоли кам. Келинг, улар билан сайтимизда учрашинг.
КЗКТ-7428
Россиянинг Қўрғон заводи маҳсулоти бўлмиш КЗКТ-7428 шатакчиси МАЗ-537нинг авлоди саналади. Узунлиги 10 метрдан ортиқ, кенглиги деярли 3 метр, бўйи эса 3,3 метрли баҳайбат шатакчи 75 тоннагача бўлган тиркамани судрай олади. Саккиз ғилдирагининг бари етакчи. КЗКТ-7428 мутлақо йўлсиз шароит учун чиқарилган, ҳаттоки, 1,1 метр чуқурликдаги ўра ҳам уни тўхтатолмайди.
Турли йилларда унга тўрт хил, жумладан, 650 от кучига эга америкача двигатель ҳам ўрнатилган. Қанча ёнилғи “ейди”? Двигатели юз кмга ўртача 125 литр солярка ёқади. Автомобилнинг самолётларни тортиш учун мўлжалланган аэродромбоп модификацияси ҳам бор.
Oshkosh M1070
“Ошкош” худди ўртамиёна магистрал шатакчидек кўринади, гўёки бир ярим баробар каттароқ “туғилиб” қолган. Шунга қарамасдан, у армиянинг асл машинаси бўлиб, “Абрамс” танкларини ташийди. М1070нинг узунлиги 9, бўйи деярли 4 метр. Жиҳозланган ҳолда вазни 21 тоннага яқин. Ундан узунроқ, аммо пастроқ M1070A0 версияси ҳам бор.
Модификациясига қараб М1070га 12 литрли Detroit Diesel 8V-92TA (500 о.к.) ёки 18 литрли Caterpillar C-18 (700 о.к.) двигателлари ўрнатилади. “Катерпиллар” двигатели 7 поғонали автоматик трансмиссия билан ишлайди. АҚШ армиясида Oshkosh 64 тоннали юкларни ташийди.
Elphinstone Haulmax 3900
Карьерга самосвал, экскаватор ёки бошқа оғир техниканинг деталларини олиб боришга тўғри келса, Elphinstone Haulmax 3900 ёрдамга келади. Ўлчами (узунлиги 13, кенглиги 3,4 ва бўйи 5,2 метр) туфайли эмас, вазни (47 тонна) туфайли умумий фойдаланишдаги автомобиль йўлларида юриши мумкин эмас. 183 тоннагача тиркамани шатакка олиши мумкин.
Бундан баҳайбат машинани 27 литрли Caterpillar C27 ACERT двигатели қўзғатади. Мотор 740 от кучига эга. Олтинчи узатмада Elphinstone 77 км/соат тезликда ҳаракатлана олади. Шатакчига минг литрли ёнилғи баки ўрнатилган.
БелАЗ 7420
Энг зўр шатакчилардан бири, кўпчилигимизга таниш гигант 1973 йилда Белоруссияда ишлаб чиқарилган. Бир ўқли БелАЗ-9590 ярим тиркамаси уланган БелАЗ 7420 карьердан кўмир ва бошқа тоғ жинсларини олиб чиқади. Автопоезднинг узунлиги 20 метрдан ортади, тўла вазни эса 217 тонна. Бунинг 120 тоннаси ярим тиркамадаги фойдали қазилмадир.
Албатта, БелАЗ учун оддий йўллар ёпиқ. У асосан карьерда ҳаракатланади. 1200 от кучига эга бу шатакчига Ёқутистонда ёдгорлик ҳам ўрнатилган.
Nicolas Tractomas
Юқорида саналган тўрт шатакчининг бари Nicolas Tractomas қаршисида кичрайиб қолади. Устаси фаранг французларнинг улкан шатакчиси бандаргоҳдан электр станциясига трансформатор ташиш учун ясалган. Шатакчининг ўзи жуда баҳайбат бўлмаса-да (узунлиги 11, кенглиги 3,48 ва бўйи 4,67 метр), автопоезднинг тўла вазни 900 тоннадир. Шунинг учун йўлда 15 км/соатдан тез юрмайди.
Tractomasнинг ўзи илдам машина. 950 от кучига эга двигатели ёрдамида соатига 62 км тезликда ҳаракатланади. Nicolasнинг бошқа версиялари ҳам бор. Улар цистерна, шамол тегирмонининг жиҳозлари ва бошқа юкларни ташийди.
motor.ru асосида тайёрланди