Беш цилиндрли Audi моторларига 40 йил бўлди

Бундан 40 йил муқаддам, 1976 йилда 5 цилиндрли моторга эга иккинчи авлод Audi 100 седани намойиш қилинган эди. Ўша йили Volkswagen расмийлари Audi машиналарини кучайтиришга қарор қилишади, бироқ 6-цилиндрли моторни яратиш ўша пайтда мураккаб бўлгани учун EA827 таснифидаги 4-цилиндрли моторга яна битта сектор қўшишга қарор қилинади.  Янги 2,1 ҳажмли мотор Bosch K-Jetronic сачратиш тизимида ишлаган ва 136 та от кучига эга бўлган. У жаҳондаги бензинда ҳаракатланадиган 5-цилиндрли илк мотор бўлган. Дизелли аналог эса 1974 йилда Daimler-Benz томонидан ишлаб чиқилган эди.

1979 йилда Audi бензинда ҳаракатланадиган қимматбаҳо Audi 200 седанини ишлаб чиқаришни бошлайди. Моделга 2,1 ҳажмли KKK турбокомпрессорига эга, 170 та от кучи билан қувватланган 5-цилиндрли мотор ўрнатилади.

Кейинчалик бундай моторлар Audi 80/90 моделларига ва тўлиқ узатмали машҳур Audi quattro купесига ҳам ўрнатилади. Айнан Audi quattro’нинг спорт версиясида ҳар бир цилиндр учун 4 клапанли блок каллаклари пайдо бўлади.

Кейинчалик “бешликнинг” ҳажми 2,5 литргача ошди, шундай мотор билан таъминланган, Porsche компанияси томонидан яратилган Audi RS2 Avant модели эса 315 та от кучига эга бўлди.

Вақт ўтиб, 1991 йилда янги авлод Audi 80 седанида V6 номли 6-цилиндрли мотор таништирилади. Бу эса 5-цилиндрли моторларнинг камайишига ва 1997 йилда уларнинг тугатилиишга олиб келади.

“Бешлик”нинг иккинчи туғилиши тўсатдан юз берган. 2005 йилда Америка бозори учун 5-цилиндрли 2,5 л ҳажмга эга мотор билан таъминланган Volkswagen Jetta, Golf/Rabbit ва Passat моделлари ишлаб чиқарилди. Шунингдек, икки эшикли бақувват Audi TT RS (340 от кучида) учун ҳам айнан мана шу ихчам ва кучли агрегатдан фойдаланилган.

Айни пайтда бу каби моторлар Audi RS 3 Sportback ва Audi RS Q3 автомобилларига ўрнатилмоқда. Янги авлод Audi TT RS учун эса янги агрегат яратилган (бироқ иш ҳажми ўзгармаган – 2480 куб), картер ва бошқа деталлар альюминийдан тайёрланган, янги турбокомпрессор ва самарали интеркулер ўрнатилган. Моделнинг янги авлоди 400 от кучида ҳаракатлана олади.

Қизиғи шундаки, айнан ноаниқ товуш ва ихчам ҳажм беш цилиндрли моторларнинг ягона афзаллигидир. Момент кучининг тенг тақсимланмаганлиги, двигатель блокининг момент кучини қайтаришда етарли даражада бақувват эмаслиги ва кераксиз тебраниш бундай моторларнинг камчилиги ҳисобланади.

Шунинг учун бўлса керак, Audi’дан ташқари фақат Ford концерни 5-цилиндрли моторларни ишлаб чиқариш билан шуғулланади (Ranger пикапи ва Transit сериясидаги автомобилларга 3,2 литр ҳажмдаги беш цилиндрли двигателлар ўрнатилган). Бироқ аввалроқ Volvo, Land Rover, Fiat, Honda, General Motors ва ҳатто SsangYong каби брендлар турли пайтларда бундай моторлардан фойдаланишган. Таҳлилларга кўра, Audi “бешлик” агрегатлардан ҳали-берии воз кечмоқчи эмас. Жорий 2.5 TFSI индексидаги ана шундай мотор Audi R8 суперкарида пайдо бўлиши тахмин қилинмоқда.