Нью-Йорк таксиси ҳақида қизиқарли фактлар

Нью-Йорк кўчаларини бир вақтнинг ўзида 13 минг сариқ такси кезиб юради. Бир суткада улар 600 минг атрофида одамни манзилига етказади.

Статистикага кўра Нью-Йорк таксисида 175 мамлакатдан келган киракашлар фаолият юритади, туб америкаликлар улар орасида 6 фоиздан кўп эмас, аммо кўпчилиги ушбу бизнеснинг эгалари.

1907 йилда “New York Taxicab Compani” Франциядан 600 автомобиль сотиб олиб шаҳардаги биринчи таксомотор ширкатига асос солди. Шу йили Санкт-Петербургда ҳам такси пайдо бўлган.

Такси автомобиллари сариқ рангда. Ўша даврда транспорт компанияси раҳбари Жон Хирц тадқиқот ўтказиб, сариқ кўзга иссиқ кўринадиган ранг эканини аниқлаган.

1922 йилда асли Смоленскдан бўлган Моррис Маркин Мичиган штатидаги Каламазу шаҳрида такси машиналари чиқарувчи Checker Motors автокомпанияга асос солган. Ушбу компаниянинг автомобиллари Нью-Йорк кўчаларида ҳам юрган. Таксидаги шашка белгиси Маркин фирмасининг логотипи эди.

Нью-Йорк шаҳрида энг кўп тарқалган такси автомобили — Ford Crown Victoria. Ҳар йили ҳайдовчилар таркибининг, тахминан, тўртдан бири янгиланади. Бу соҳада ишловчиларнинг кўпи киракашликни пул тўплаб олиб, бошқа соҳада ишлаш воситаси сифатида кўради. Ҳақиқатан, анчагина шахслар киракашликдан кейин муваффақиятли карьерага эришган. Масалан, “Такси! Нью-Йорк ҳайдовчилари қиссаси” китоби муаллифи профессор Грэм Рассел Гао Ходжес ёшлигида киракашлик қилган. Киракашлик ҳамиша ўта хавфли касблардан бўлган. 1963 йилда киракашларга 400 ҳужум қайд қилинган бўлса, 1979 йилда бу 3000га етган. Шунда машинага ўқ ўтказмас ойна ўрнатилган, у ҳайдовчи ва йўловчи орасини ажратиб турарди. Нью-Йоркда киракашларга чойчақа қолдириш одати бор. Айрим йўловчилар бундан бехабар ҳайдовчиларни қўшимча даромаддан мосуво қиладилар.

Диспетчерлар ва такси орасидаги радиоалоқа ўтган асрнинг 60-йилларидаёқ ўрнатилган. Бугун эса сариқ машиналарнинг диспетчерлари йўқ, улар кўчадан йўловчини ўзи излаб топади. Такси буюртма беришга махсус кар-сервислар ишлаб турибди.

Нью-Йорк киракашларининг отахони Жонни Футмен деган ҳайдовчи. У 1954 йилда рулга ўтирган. Кексалигига қарамасдан йўловчиларга хизмат кўрсатишда давом этмоқда, тўғри, чол 20 км/соатдан ортиқ тезликда ҳайдамайди.

Қонунга кўра такси ҳайдовчиси суткада 12 соатдан кўп ишлаши тақиқланган, шу сабаб автомобилни тин олдирмай бир машинани бир нечта одам ҳайдайди.